رفتار سازمانی چیست و رفتار سازمانی چه کاربردهایی دارد؟
شاید برای شما سوال باشد چرا مردم در یک محیط سازمانی به روش خاصی رفتار می کنند؟ عوامل موثر بر عملکرد شغلی، تعامل کارکنان، تعهد شغلی، رهبری و سبک های مدیریتی چیست؟
شرکت ها و سازمان های مختلف همیشه روی افزایش بهره وری و درآمد خود تمرکز می کنند و در این راستا از روش ها و استراتژی های مختلفی کمک می گیرند. موثرترین استراتژی ها به کمک مدیریت رفتار سازمانی شکل می گیرند و رویکرد بهتری به دستیابی اهداف کسب و کار دارند. در این مقاله سعی داریم شما عزیزان را با رفتار سازمانی و اهداف آن آشنا کنیم.
رفتار سازمانی چیست؟
رفتار سازمانی علم مطالعه و کاربرد دانش، درباره نحوه برخورد افراد در سازمان ها می‌باشد. روابط بین مردم و سازمان ها را در ارتباط با کل افراد، گروه ها و سازمان ها را توضیح می دهد و هدف آن دستیابی به اهداف انسانی سازمانی و اجتماعی با ایجاد روابط بهتر می باشد.
باید به این نکته توجه کرد که این علم تحت تاثیر علوم مختلفی بوده و آن ها در شکل گیری رفتار سازمانی نقش دارند. در این بین علومی چون روان شناسی، جامعه شناسی، اقتصاد، مردم شناسی تاثیر بیشتری داشته اند.
اهداف رفتار سازمانی
هر مدیری که خواهان موفقیت است باید یاد بگیرد که در قدم اول چه افرادی را دور هم گرد بیاورد و استخدام کند که تیمش را تشکیل دهد. در قدم بعدی خودش چطور با آن ها رفتار کند و در نهایت رفتار آن ها را چطور هدایت و کنترل کند. بر اساس این اهداف رفتار سازمانی ، مدیر اقدام به یادگیری دانش رفتار سازمانی می کند.
موضوعات تاثیرپذیر از رفتار سازمانی
رفتار سازمانی روی بسیاری از نیازها و عوامل موثر بر عملکرد فرد تاثیر می گذارد از آن جمله می توان گفت :
- رضایت شغلی
- تعهد سازمانی
- انگیزه فرد
- ارتباط با همکاران و مدیران
- سازگاری با محیط کاری
- استرس کاری
- شادی در محیط کار و خوشحالی کارکنان
اهمیت ضرورت شناخت رفتار سازمانی
جهان امروزی، جهانی سازمانی است و همه مردان و زنان نقش سازمانی را در آن ایفا می کنند بنابراین درک و فهم رفتار سازمانی ضرورت بسیاری در جهان امروز دارد. از آنجایی که سازمان ها موفقیت های خودشان را مدیون تیم های کاری خود هستند و این منابع انسانی است که سرنوشت و آینده یک سازمان را رقم می زند، تشکیل تیم های قدرتمند از اهمیت بالایی برخوردار است.
وقتی تیم تشکیل شد و افراد برای دستیابی به یک هدف مشترک گرد هم آمدند، به دنبال آن، مدیر با چالش‌هایی نظیر مدیریت افراد با طرز فکرها، شخصیت ها و فرهنگ اجتماعی متفاوت، مواجه خواهد شد. به همین دلیل مدیر برای دستیابی به حداکثر کارایی تیم خود باید اهمیت رفتار سازمانی را درک و مورد توجه قرار دهد.
تاثیر رفتار سازمانی در درک بهتر سازمان و کارکنان
درک بهتر سازمان و کارکنان به ایجاد ارتباطی دوستانه میان این دو کمک می کند و در نتیجه آن، محیط کاری مناسب تر و فضای صمیمانه تری در یک سازمان ایجاد می گردد.
مطالعه ی موضوعات مربوط به رفتار سازمانی موجب می شود که بتوانیم عوامل ایجاد کننده ی رفتارهای مختلف را در یک سازمان شناسایی کرده و با استفاده از روش ها و استراتژی های متنوع، رفتارهایی را که به سازمان آسیب وارد می کنند کنترل نماییم.
تاثیر رفتار سازمانی در ایجاد انگیزه در کارکنان
شناخت رفتار سازمانی به مدیران کمک می کند تا با ایجاد انگیزه ای مضاعف در کارکنان، عملکرد بهتری را برای سازمان خود به وجود بیاورند. از آنجایی که افراد از نظر طبیعت رفتاری و حالت روانی با یکدیگر متفاوت اند، آشنایی با رفتار سازمانی، مدیران را در یادگرفتن و به کارگیری ابزار و روش های انگیزشی متناسب با نوع رفتار و اخلاق در سازمان یاری می‌نماید. باید در نظر داشت که توجه به این امر در دستیابی به اهداف سازمانی بسیار موثر است.
تاثیر رفتار سازمانی در بهبود روابط در محیط کار
مدیریت رفتار سازمانی در درک علت های ریشه ای مشکلات رفتاری افراد در سازمان، پیش‌بینی رفتارها در آینده و کنترل نتایج منفی و زیان بار رفتارها بسیار تعیین کننده و یاری گر است. در نتیجه، مدیران با آگاهی از نتایج مثبت و منفی رفتارها، قادر به برقراری و حفظ روابطی دوستانه و نزدیک با کارکنان خود می شوند که این امر باعث ایجاد فضایی آرام و همچنین توازن و هم آهنگی در سازمان می گردد.
روش های تغییر و بهبود رفتار سازمانی:
- آموزش: تغییر رفتار در یک سازمان از مهم ترین برنامه های آموزش عمومی و از مهم ترین روش های تغییر و بهبود رفتار سازمانی است. بطور کلی آموزش یک روش اساسی ایجاد تحول و تغییر در سازمان است.
- تغییر افراد کلیدی: اگر در سازمان افراد مورد نظر در پست های کلیدی رفتار سازمانی مطلوب و مناسبی داشته باشند با تغییر و انتصاب آن ها در پست های مختلف منجر به انتقال مفاهیم، تجربیات، ارزش ها و موجب بهبود و ارتقاء رفتار سازمانی می شود.
- توسعه نظام مشارکتی: یکی از روش های بهبود و ارتقاء رفتار سازمانی، ایجاد توسعه نظام مشارکتی در سازمان است. در این نظام از آنجا که فکر و نظریات افراد مورد توجه قرار دارد، منجر به پرورش حس وفاداری، همکاری و تعهد افراد نسبت به سازمان می شود.
- نظام ارزشیابی عملکرد: معیارهای ارزشیابی عملکرد مدیران و سایر کارکنان می تواند به ترویج رفتار سازمانی کمک زیادی کند. در واقع در این نظام به کیفیت و کمیت کار نباید توجه کرد بلکه بر اساس ارزش های رفتار سازمانی، معیارهایی تغییر پیدا کند که باعث بهبود و ارتقا رفتار سازمانی شود.
نکات مهم در مورد رفتار سازمانی :
در انجام کارها باید به سه نکته بیش از بقیه نکات توجه کرد:
- با بی‌توجهی، تلاش و زحمات زیردستان را بی‌ارزش نکنید.
- با وسواس بیهوده در انتخاب، زمان را از دست نداده و به خاطر داشته باشید زمان متوقف نمی‌شود.
- برای حل مشکلات احتمالی، دوراندیش بوده و مطمئن باشید با در نظر داشتن چند راهکار تخصصی، هرگز در موارد اضطراری غافلگیر نخواهید شد و همچنین نقش تبلیغات را در سودآوری سازمان نادیده نگیرید.
محدودیت های رفتار سازمانی
یکی از مهم ترین موارد جهت بررسی رفتار سازمانی، محدودیت های رفتار سازمانی است. رفتار سازمانی تضاد و ناامیدی را از بین نمی برد، فقط می تواند آن ها را کاهش دهد. بهبود رفتار سازمانی باعث رفع بیکاری نمی شود. رفتار سازمانی نواقص ما را جبران نمی کند، نمی تواند جایگزین برنامه ریزی ضعیف، سازمان دهی نادرست یا کنترل های ناکافی شود. این سیستم تنها یکی از معمول ترین دستگاه‌هایی است که در یک سیستم اجتماعی بزرگ تر فعالیت می‌کند.
سخن پایانی
دنیای امروزی، دنیای سازمانی است و همه افراد به نحوی نقش سازمانی را ایفا می کنند؛ بنابراین درک رفتار سازمانی ضرورتی غیر قابل انکار را در جهان دارد و از سویی مدیران و افراد امروزه با چالش های زیادی در محیط های کاری رو به برو هستند که در صورت آگاهی از رفتار سازمانی مناسب می توانند با ابراز رفتار مناسب در سازمان باعث حفظ جایگاه سازمان ها شوند. همچنین برای اینکه رفتار سازمانی خود را ارتقا ببخشید می توانید از یک بیزینس کوچ یا بیزینس کوچینگ بهره مند شوید.
